Vogels fascineren ons met hun natuurlijke schoonheid, opmerkelijke vaardigheden en vaak ronduit vreemd gedrag. Een voorbeeld hiervan is de gewoonte die veel vogels hebben om met hun hoofd te dobberen terwijl ze lopen, zitten of de wereld om hen heen observeren. Dit vreemde en amusante gedrag heeft een aantal verrassende functies.
De meeste vogels hebben een geweldig gezichtsvermogen, mede dankzij de relatief grote omvang van hun ogen. Het hebben van zulke enorme ogen heeft echter een prijs.
Vogels kunnen hun ogen niet zo bewegen als wij, dus moeten ze hun hoofd bewegen om te compenseren. Deze hoofdbewegingen zijn het meest voor de hand liggend wanneer vogels in beweging zijn, omdat dit is wanneer vogels hun zicht moeten stabiliseren, zodat hun omgeving niet wazig is.
De meeste dobberende hoofdbewegingen die we bij vogels zien, zijn gerelateerd aan het gezichtsvermogen, maar vogels gebruiken ook hoofdbewegingen in andere dagelijkse activiteiten. Lees verder om meer te weten te komen over waarom vogels hun hoofd dobberen, sommige antwoorden zijn waarschijnlijk niet wat je verwachtte!
Close-up van een Sandhill Cranes-kop
Redenen waarom vogels hun kop laten vallen
Vogels bewegen hun hoofd vaak op overdreven en ongebruikelijke manieren. Als je ooit een duif door een park hebt zien lopen, zou je waarschijnlijk de grappige manier hebben opgemerkt waarop deze vogels hun hoofden heen en weer dobberen.
Deze amusante gang lijkt bijna automatisch en ongecontroleerd te gebeuren bij duiven, maar ook andere vogels dobberen om verschillende redenen hun kop.
De belangrijkste reden voor vogels die hun hoofd laten dobberen, is om een duidelijk zicht te behouden. Dit is om vele redenen belangrijk, waaronder het vermijden van roofdieren, het vinden van voedsel en interactie met andere leden van hun soort. Veel vogels gebruiken hun hoofd ook om overdreven bewegingen uit te voeren om met andere vogels te communiceren.
Lees verder om enkele van de belangrijkste functies van hoofddobberen bij vogels te leren.
Duiven hebben een van de meest opvallende kop dobberen
Visuele stabilisatie
Vogels hebben een zeer beperkt vermogen om hun ogen te bewegen, dus vertrouwen ze op hoofdbewegingen om hun zicht te stabiliseren. Veel grondvogels en andere soorten die lopen in plaats van springen, vertonen dit gedrag terwijl ze verder lopen en hun hoofd heen en weer dobberen.
Vogels die op een instabiel object zitten, lijken hun hoofd stil te houden ten opzichte van de grond. In werkelijkheid beweegt de vogel zijn hoofd om te corrigeren voor de oncontroleerbare bewegingen van zijn lichaam. Soortgelijke bewegingen worden ook gebruikt tijdens de vlucht, en vogels zoals kolibries en haviken die op één plaats zweven, zijn meesters in deze visiestabiliserende techniek.
Prooi detectie
Roofvogels zoals haviken, adelaars en uilen dobberen vaak met hun hoofd om hun prooi te detecteren. Onderzoekers die drie verschillende Amerikaanse haviksoorten bestudeerden, ontdekten dat elk verschillende hoofdbewegingen maakte die het beste pasten bij hun jachttechnieken en de habitats waar ze jagen.
Cooper’s haviken, bijvoorbeeld, die jagen in echt dichte en rommelige habitats, maken veel frequentere hoofdbewegingen dan roodstaarthaviken die jagen in veel meer open habitats.
Cooper’s Hawks moeten hun hoofd meer bewegen vanwege de habitats waarin ze jagen
Verkering
Voor sommige vogels heeft het dobberen van het hoofd niets te maken met visie en alles met paring. Wilde eenden zijn een goed voorbeeld van een vogel die tijdens de balts kop dobbert. Zowel mannelijke als vrouwelijke wilde eenden dobberen hun hoofd op en neer, vaak vlak voor de paring.
Territoriale displays
Noordelijke gebruiken ook hoofddobberen voor communicatie. In hun geval is het gedrag echter meestal agonistisch van aard, in plaats van romantisch. Beide geslachten kunnen hun hoofd laten dobberen, maar dit gedrag wordt vaak gezien bij mannen die kwadrateren om de aandacht van een vrouw.
Voedsel slikken
Met uitzondering van roofvogels met scherpe snavels, moeten de meeste vogels hun voedsel in hun geheel doorslikken, vooral als de maaltijd te taai is om in kleinere stukjes te pikken. Roofvogels zoals reigers, aalscholvers, meeuwen en uilen moeten vaak krachtig hun hoofd laten dobberen om grote maaltijden te slikken.
Grote blauwe reiger die een vis inslikt
Wat betekent het als een vogel zijn kop laat dobberen?
Vogels dobberen vaak met hun hoofd als ze naar mensen kijken, en het kan bijna lijken alsof ze ons intimideren of proberen een onuitgesproken boodschap over te brengen.
Vogels dobberen met hun hoofd naar ons om ons aan te kijken. Ze doen dit om te bepalen of we een bedreiging zijn, en misschien zelfs uit nieuwsgierigheid. Door bomet hun hoofd kunnen vogels vanuit iets andere hoeken en afstanden een beeld krijgen van hun omgeving, waardoor ze een beter idee krijgen van waar ze naar kijken.
Welke vogels dobberen met hun kop?
Duiven en duiven (Columbidae familie) zijn waarschijnlijk de bekendste ‘head-bobbers’, maar veel vogels voeren deze grappige bewegingen uit. Het is onwaarschijnlijk dat je een huppelende vogel als een mus zijn kop ziet dobberen, maar de volgende vogels zijn allemaal te zien dobberen met hun hoofd tijdens het lopen:
- Kwartels
- Kalkoenen
- Kippen
- Reigers
- Kranen
- Spreeuwen
- Kraaien
- Duiven
Spreeuwen die over de grond lopen
Waarom dobberen vogels met hun hoofd als ze lopen?
Er zijn veel theorieën naar voren gebracht om te verklaren waarom vogels hun hoofd dobberen tijdens het lopen. Experimenten met het rennen van tinamous en duiven op loopbanden hebben aangetoond dat het geen automatische spierbeweging is die plaatsvindt terwijl ze rennen en dat de beweging van het hoofd niet wordt gesynchroniseerd met de beenbewegingen van de vogels.
Je zult misschien ook verrast zijn om te horen dat vogels alleen hun hoofd naar voren dobberen tijdens het lopen, de achterwaartse beweging is een optische illusie!
Van vogels wordt gedacht dat ze hun hoofd laten dobberen tijdens het lopen om hun zicht te stabiliseren. Dit is erg belangrijk voor het detecteren van roofdieren, het beoordelen van afstanden en het in het algemeen analyseren van de wereld om hen heen. Deze bewegingen kunnen worden onderverdeeld in twee fasen, de ‘hold’-fase waarbij de vogel zijn kop stilhoudt ten opzichte van de grond, en de ’thrust’-fase waarbij de vogel zijn kop snel naar voren beweegt om zijn lichaam in te halen.
Tijdens de hold-fase worden de ogen van de vogel lang genoeg stilgehouden om een duidelijk beeld van hun omgeving te vormen zonder te vervagen en dit is zeer nuttig voor het detecteren van bewegingen die een bedreiging kunnen vormen.
De snelle voorwaartse beweging van het hoofd in de stuwfase stelt het hoofd in staat om in te halen en voor het lichaam van de vogel uit te bewegen voor de volgende greep. De stuwkrachtfase wordt ook verondersteld een belangrijke functie te hebben bij het verbeteren van de dieptewaarneming van de vogel.
Close-up van een Elegante Crested Tinamou (Eudromia elegans)
Dobberen vogels met hun hoofd op muziek?
Er is nog een andere zeer interessante reden waarom sommige vogels hun hoofd dobberen. Veel mensen die vogels houden zoals papegaaien, kaketoes en grasparkieten zullen bevestigen dat deze populaire huisdieren graag hun hoofd laten dobberen.
Een veel voorkomende verklaring voor dit gedrag is om de aandacht te trekken, maar studies hebben aangetoond dat sommige vogels uit deze familie daadwerkelijk ritme hebben.
Onderzoekers van Harvard University ontdekten dat exemplaren van ten minste twee vogelsoorten in de tijd bewogen met de beats van muziek. De twee soorten waren niemand minder dan de intelligente en langlevende Afrikaanse grijze papegaai en de zwavelkuifkaketoe.
Deze twee soorten delen een opmerkelijk vermogen om geluiden na te bootsen en dit wordt verondersteld belangrijk te zijn voor hun vermogen om te ‘dansen’. Bewegingen gesynchroniseerd met geluiden zijn echter nog niet gezien bij wilde vogels.
African Grey Parrot neergestreken op een tak
Stel een vraag
Heb je een vraag over dit onderwerp die we niet hebben beantwoord? Dien het hieronder in en een van onze experts zal zo snel mogelijk antwoorden.