Vrouwelijke Mandarijneenden (Identificatiegids)

Uit een snelle blik van een vrouwelijke Mandarijneend is het vrij moeilijk om vast te stellen dat het inderdaad dezelfde soort is als de mannelijke Mandarijneend (Aix galericulata). De mannelijke Mandarijneend is een van de grootste kunstwerken van de natuur – hij is versierd met een rijk veelkleurig verenkleed. Daarentegen zou je moeten zeggen dat het vrouwtje nogal saai is!

Het verschil tussen vrouwelijke en mannelijke Mandarijneenden is een schoolvoorbeeld van seksueel dimorfisme. Seksueel dimorfisme verwijst naar wanneer het mannetje of het vrouwtje duidelijk anders is in vorm, grootte, kleur en vorm dan het andere geslacht.

Dit is de complete gids voor vrouwelijke Mandarijneenden en hoe je ze gemakkelijk van mannetjes kunt onderscheiden, samen met enkele gedragsverschillen.

Hoe weet je of een Mandarijneend mannelijk of vrouwelijk is?

Het identificeren van mannelijke Mandarijneenden is uiterst eenvoudig – ze zijn een van de meest excentriek uitziende vogels ter wereld! Het mannetje is helder en kleurrijk met tinten groen, blauw, paars en metallic koper, met feloranje vleugels en een opvallende hoofdkam. Het mannetje heeft ook twee uitgesproken oranje ‘zeilen’ op zijn flanken.

Mannetjes hebben een langere, meer rechtopstaande houding en hun skelet heeft een iets andere vorm dan die van de vrouwtjes. Mannelijke Mandarijneenden zijn totaal anders dan vrouwtjes, behalve wanneer ze aan het einde van het broedseizoen een rui ondergaan en in hun ‘eclipskleed’ gaan. Geloof het of niet, Mandarijneenden in hun ‘eclipskleed’ zien er niet al te verschillend uit voor vrouwtjes!

Vrouwelijke Mandarijneenden hebben daarentegen een gevlekte witte en bruine borst en witte onderkant met bruingrijze bovenveren, een witte streep over het oog en een kleine blauwgroene streep op de flank. Ze staan minder rechtop en zijn ook iets kleiner dan mannen.

Mandarijn eend eclips verenkleed

Mannelijke en vrouwelijke Mandarijneenden lijken aan het einde van het broedseizoen een periode op elkaar. Het mannetje ruit een groot deel van zijn kleurrijke verenkleed weg – misschien heb je zelfs het geluk om enkele van zijn prachtige veren op de grond te vinden als je ergens naartoe gaat waar Mandarijneenden broeden.

Na de rui lijkt het mannetje op het vrouwtje, behalve zijn snavel, voeten en hoofdkam. Dit doffere verenkleed, eclipskleed genaamd, kan aan het einde van de zomer een maand of zo duren. Helaas maakt dit ook jonge Mandarijneenden moeilijker te identificeren, omdat ze lijken op zowel de vrouwtjes als de verduisterde mannetjes!

Hoe ziet een vrouwelijke mandarijneend eruit?

Vrouwelijke Mandarijneenden hebben een bruingrijze kleur, met bruine ruggen, gevlekte flanken, een gevlekte witte en bruine borst en witte onderkanten en een opvallende witte streep over het oog. De snavels hebben ook een iets andere vorm en hun poten zijn bleek. Ze hebben ook een blauwgroene streep op hun flank, vergelijkbaar met wilde eenden.

Het vrouwtje is korter en kraker met een meer ovaalvormig hoofd dan het mannetje. Net als het mannetje hebben ze wel hoofdkammen die uit de achterkant van het hoofd steken, maar deze zijn korter en hebben een bruingrijze kleur.

Het verwarren van een vrouwelijke Mandarijneend voor een mannetje is uit den boze, behalve aan het einde van het broedseizoen wanneer de mannetjeseen het grootste deel van hun kleurrijke verenkleed ruien. Dit ruienkleed wordt ‘eclipskleed’ genoemd.

Vrouwelijke Mandarijneenden lijken echter redelijk op vrouwelijke houteenden.

Zijn vrouwelijke mandarijneenden groter dan mannetjes?

Er is tegenstrijdige informatie over de vraag of vrouwelijke mandarijneenden groter zijn dan mannetjes. Sommige bronnen lijken te citeren dat de vrouwtjes groter zijn dan de mannetjes, maar een gerenommeerde bron suggereert dat mannetjes binnen de regio van 571 tot 693 g wegen, terwijl vrouwtjes een mindere 428 tot 608 g wegen.

Uit vergelijkingen naast elkaar lijkt het erop dat het mannetje groter is dan het vrouwtje, wat logisch zou zijn gezien hun andere mannelijk-dominante seksueel dimorfe eigenschappen. In ieder geval ziet het mannetje er zeker brutaler en imposanter uit, met dank aan zijn meer rechtopstaande houding, uitgesproken kuif, helderdere voeten en gevederde zeilen.

Andere verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke Mandarijneenden

Mandarijneenden verschillen van veel soorten eenden omdat ze meestal ongezellig en liever geïsoleerd van grote koppels. Ze zijn ook monogaam voor het broedseizoen, wat ongebruikelijk is bij eenden.

In Korea, China en Japan hebben Mandarijneenden een sterke symboliek en worden ze geassocieerd met vrede, liefde en huwelijk. Ze hebben een rijke geschiedenis in folklore die teruggaat tot het oude China en Japan en komen vaak voor in de Chinese kunst. Een Chinees spreekwoord verwijst naar paren als “Twee mandarijneenden die in water spelen”, en in het Kantonees worden paren vergeleken met Mandarijneenden als een “vreemd paar” of “onwaarschijnlijk paar”, wat verwijst naar hun uitgesproken seksuele dimorfisme.

Ondanks dat ze symbolen van trouw zijn, ‘scheiden’ paren mandarijneenden vaak aan het einde van het broedseizoen, en het is onduidelijk of ze zich herenigen met dezelfde partners! Ondanks de scheiding aan het einde van het broedseizoen vormen Mandarijneenden echter sterke paarbanden met felle paarloyaliteit.

Bellen en zingen

Mandarijneenden zijn relatief rustig en je zult ze niet zien kwaken zoals andere eenden. Hun oproepen zijn subtiel en zachtaardig, vooral in tegenstelling tot wilde eenden en andere luidruchtige watervogels. Het mannetje heeft echter wel een specifieke fluit- en snuifroep, die meestal is gereserveerd voor de paartijd. Het vrouwtje heeft een subtiele ‘ket’-roep die enigszins lijkt op een meerkoet.

Fokkerij

Na de paring broedt het vrouwtje alleen de eieren uit gedurende ongeveer 30 dagen, langer op het noordelijk halfrond. Het mannetje vertrekt vaak voordat de eieren uitkomen en neemt niet deel aan het grootbrengen van de kuikens. Hoewel dit enigszins op gespannen voet lijkt te staan met de symboliek van de Mandarijneend, is dit typisch gedrag onder eenden in het algemeen.

Dat gezegd hebbende, zijn er enkele waargenomen gevallen van het mannetje dat de eieren broedde terwijl het vrouwtje weg was, en mannetjes neigen af en toe naar het vrouwtje tijdens de incubatie.

Mannetjes zijn ook defensief van het vrouwtje tijdens het broedseizoen en bestrijden indringers of waarschuwen het vrouwtje voor gevaar. Het is belangrijk om te benadrukken dat mandarijneendenbindingen sterk zijn – studies hebben aangetoond dat promiscuïteit en gedwongen copulatie zeer zeldzaam zijn, wat in contrast staat met het gedrag van andere eenden.

Gedrag

Mandarijneendparen worden vaak beschreven als speels en hun paarbindingen zijn sterk. Tijdens het broedseizoen zullen gepaarde paren zich vaak isoleren van koppels en indringers verjagen.