De huismus (Voorbijganger domesticus) werd voor het eerst geïntroduceerd in de Verenigde Staten in 1851, en sindsdien hebben ze zich verspreid van noord naar zuid en van kust naar kust. Deze vogels delen onze landelijke, stedelijke en voorstedelijke omgevingen en de meesten van ons zullen ze dagelijks spotten. Huismussen worden heel vaak in paren gezien en er is een behoorlijk verschil tussen de geslachten. Dus hoe weten vogelaars welke vogels vrouwelijk zijn en welke vogels mannelijk zijn?
Huismusvrouwtjes zien er erg grauw uit in vergelijking met mannetjes. Sterker nog, je zou zelfs vergeven kunnen worden dat je ze voor aparte soorten hebt aangezien! Vrouwelijke huismussen missen de rijke bruine en zwarte rug, grijze pet, witte wangen en zwarte keel en oog van de mannetjes.
Het onderscheiden van vrouwelijke huismussen van mannetjes door zicht is gemakkelijk, maar er zijn ook andere gedragsverschillen die nuttig en interessant zijn om te observeren. Mannelijke en vrouwelijke huismussen hebben bijvoorbeeld verschillend nest- en roepgedrag.
Je hoeft niet altijd naar het buitenleven of exotische locaties te reizen om te genieten van de fascinatie van vogels kijken. Lees dit artikel verder om meer te weten te komen over een vogel die je waarschijnlijk vrij goed kent, de vrouwelijke huismus.
Close-up van een hooggelegen vrouwelijke huismus
Hoe weet je of een huismus een mannetje of een vrouwtje is?
Huismussen zijn seksueel dimorf als ze volwassen zijn. Dit betekent dat er een duidelijk fysiek verschil is tussen mannen en vrouwen. Zoals gebruikelijk bij vinken, mussen en andere zaadeters, is het het mannetje dat meer vet is gemarkeerd.
Het meest voor de hand liggende fysieke verschil tussen mannelijke en vrouwelijke huismussen ligt in de kleuring en markeringen rond het hoofd en de rug. Vrouwelijke huismussen missen de gedurfde grijze, zwarte en kastanjekleurige aftekeningen van het mannetje. Mannetjes hebben ook een witte balk op de schouder die opvalt tegen de rufous-bruine vleugelkleur.
Onderscheid maken tussen vrouwelijke huismussen en juveniele mannetjes kan een grotere uitdaging vormen, maar zorgvuldige observatie van de kleur van de keel, buik en onderdelen kan dit probleem meestal oplossen. Juveniele mannelijke huismussen hebben de neiging om donkerder te zijn onder, hebben blekere bovenste delen en een blekere snavel.
Lees verder voor meer informatie over het identificeren van de vrouwelijke huismus.
Hoe ziet een vrouwelijke huismus eruit?
Vrouwelijke huismussen zijn kleine, gedrongen vogels die er boven en grijsachtig of bruinachtig onder lijken. Hun verenkleed is beter voor camouflage dan voor het aantrekken van een partner. Vrouwelijke huismussen zijn behoorlijk saai uitziende wezens voor de toevallige waarnemer, maar als je iets beter kijkt, zijn er enkele onderscheidende kenmerken te zien.
De bovenste delen van de vrouwelijke huismus zijn buffy bruin van kleur met enkele donkerdere markeringen op de rug en vleugels. Vrouwelijke huismussen hebben een bruine muts en een crèmekleurige streep (bekend als een supercilium) die van voor het oog naar de achterkant van het hoofd gaat. Er is een donkerdere streep die de onderrand van het supercilium omzoomt. De buik, benen en snavel zijn bruinachtig, hoewel de basis van de snavel geelachtig is.
Vrouwelijke huismussen hebben een zeer vergelijkbaar verenkleed als juvenielen van de soort, maar hebben een netter uiterlijk en zijn donkerder boven en lichter onder. Vrouwelijke huismussen lijken qua uiterlijk ook op sommige andere Noord-Amerikaanse zaadeters zoals de niet-broedende longspurs, dickcissels, vinken en andere mussensoorten.
Vrouwelijke huismus neergestreken op een tak
Zijn vrouwelijke huismussen groter dan mannetjes?
Vrouwelijke huismussen zijn iets kleiner dan mannetjes. Het verschil is echter nauwelijks merkbaar in het veld. Huismussen meten ongeveer 5,9-6,7 inch (15-17 cm) lang en hebben een spanwijdte van 7,5-9,8 inch (19-25 cm). Deze vogels wegen 0,9-1,1 gram (27-30 g).
Gedragsverschillen
Huismussen worden meestal gezien in paren en koppels. Beide geslachten foerageren op dezelfde manier, door rond te huppelen op zoek naar veevoer, vogelzaad, graan, voedselresten en insecten. Er zijn echter enkele interessante gedragsverschillen tussen de geslachten. Lees verder voor meer informatie.
Vrouwelijke huismussen nodigen uit tot paring door te hurken, hun vleugels te laten zakken en te rillen en hun hoofd terug te trekken. De mannelijke huismus signaleert zijn intenties met een meer rechtopstaande houding en een rechtopstaande staart, maar met dezelfde verlaagde en rillende vleugels.
Vrouwelijke huismussen zijn niet zo specifiek over hun persoonlijke ruimte als mannetjes. Ze zullen tolererene andere vrouwtjes op een grotere afstand dan mannetjes zullen andere mannetjes toelaten. Studies hebben echter aangetoond dat deze afstanden afnemen wanneer de vogels het koud hebben of honger hebben.
Zowel mannelijke als vrouwelijke huismussen zijn territoriaal rond hun nestplaats en geen van beide geslachten zal ervoor terugdeinzen om hun territorium te verdedigen tegen andere huismussen. Interessant is dat vrouwelijke huismussen over het algemeen ongewenste vrouwelijke indringers zullen verjagen, terwijl mannetjes zich zullen verdedigen tegen andere mannetjes.
Mannelijke (links) en rechts (vrouwelijke) huismussen
Zingen en bellen
Huismussen hebben een zeer vertrouwd, maar eerder weinig indrukwekkend lied bestaande uit een enkele ‘tjilpen‘ opmerking. Ze hebben ook een verscheidenheid aan oproepen, waaronder kolkende en kletsende geluiden gemaakt tussen partners, in agitatie en om gevaar te signaleren.
De mannelijke huismus is veel vocaler dan het vrouwtje en gebruikt zijn lied om een partner aan te trekken. Wel roepen vrouwelijke huismussen. Vrouwelijke huismussen zullen oproepen om een nieuw mannetje aan te trekken als haar partner sterft. Ze zal ook kletsende oproepen produceren om andere vrouwtjes af te weren of wanneer ze anderszins geagiteerd zijn.
Een vrouwelijke huismus die nestmateriaal verzamelt
Nestelen en voeren
Zowel mannelijke als vrouwelijke huismussen zijn betrokken bij nestbouw, die voornamelijk plaatsvindt tussen februari en mei. De vrouwelijke huismus richt zich echter meer op het bekleden van het nest met zachte materialen dan het mannetje.
Huismussen produceren meerdere broedsels per jaar. Ze produceren meestal twee of drie koppelingen en soms zelfs een vierde. Alleen het vrouwtje ontwikkelt een incubatiepleister, hoewel beide geslachten verantwoordelijk zijn voor incubatie.
De eerste paar dagen doet de vrouwelijke huismus het grootste deel van het nestzitten, maar het mannetje raakt veel meer betrokken tijdens de tweede week. Zodra de eieren zijn uitgekomen, blijven beide ouders de kuikens overdag broeden, hoewel het het vrouwtje is dat de nacht doorbrengt met de kuikens.
Zowel mannelijke als vrouwelijke huismussen voeden de groeiende kuikens, maar het vrouwtje brengt ongeveer 60% van de tijd voedsel. Insecten zijn het belangrijkste onderdeel van het nestelende dieet van de huismus.
Een nestelend paar huismussen, met het mannetje buiten het gat, en het vrouwtje zat op het nest
Kunnen vrouwelijke huismussen alleen jongen grootbrengen?
De vrouwelijke huismus doet iets meer dan het mannetje, maar beide ouders zijn erg betrokken bij het broeden van de eieren en het verzorgen van de kuikens. Het is daarom onwaarschijnlijk dat een vrouwelijke huismus erin zou slagen haar jongen groot te brengen zonder de hulp van haar partner.
Zijn vrouwelijke huismussen agressief?
Vrouwelijke huismussen blijken op bepaalde momenten van het jaar dominant te zijn over mannetjes, maar de gegevens zijn vaak tegenstrijdig. De vrouwtjes zijn geen bijzonder agressieve vogels, maar het is bekend dat ze eieren uit de nesten van andere vogels duwen en kuikens doden wanneer ze een nestplaats willen overnemen. Van huismussen is ook bekend dat ze voedsel stelen van inheemse vogels zoals Amerikaanse roodborstjes.
Stel een vraag
Heb je een vraag over dit onderwerp die we niet hebben beantwoord? Dien het hieronder in en een van onze experts zal zo snel mogelijk antwoorden.