Tjiftjaf

Hoe ziet een Tjiftjaf eruit?

De volwassen tjiftjaf is overwegend halfbruin getint met olijfgroen voor het bovenlichaam en vleugels en een veel bleker geelbruine buff voor de onderdelen. De bovenkant van het hoofd en de nek weerspiegelen de kleur van de bovendelen, terwijl de zijkanten van de nek, kin en keel qua kleur vergelijkbaar zijn met die van de borst, buik, flanken en ventilatie. Boven het oog is er een smalle bleke streep die zich uitstrekt van de basis van de snavel naar achteren; dit wordt gewoonlijk het supercilium genoemd. Van direct achter het oog strekt zich een donkere streep uit tot aan de nek. De iris is donkerbruin en er zit een subtiele dunne witte halve maan onder het oog. De vleugels zijn kort en rond en de primaire en secundaire vluchtveren zijn bruin, net als de staartveren. De poten zijn dun en zwart en de snavel een zeer donkerbruin. Hoewel het volwassen vrouwtje kleiner is dan het volwassen mannetje, zijn ze identiek in verenkleed en kleuring. Juvenielen zijn vergelijkbaar met volwassenen, maar bruiner voor de bovenste delen.

Tjiftjaf op een tak

Hoe klinkt een Tjiftjaf?

De naam van de vogel is afgeleid van zijn luide vaak herhaalde lied van’ chiff-chaff, chiff-chaff, chiff-chaff’. De roep is een enkele lettergreep, ‘hweet’.

Tjiftjaf zingen

Wat eet een gewone tjiftjaf?

Tjiftjaffen zijn insectenetende en extreem actief bij daglicht, voeden zich voornamelijk met vliegen en foerageren van bladeren tussen bomen en struiken, evenals op de grond. Hun normale dagelijkse inname van vliegen zal meestal gelijk zijn aan een derde van hun lichaamsgewicht.

Tjiftjaf met insect

Distributie

Er zijn zes ondersoorten van de gewone tjiftjaf waarbij de gewone tjiftjaf (Siberië) monotypisch is, dat wil zeggen dat deze specifieke ondersoort uniek is en geen andere verwante ondersoort heeft. Terwijl de gewone tjiftjaf (algemeen) polytypisch is, wat betekent dat het een aantal verschillende varianten heeft en in dit geval betrekking heeft op nog eens vijf varianten. Het verspreidingsgebied strekt zich uit over heel Europa, inclusief het Verenigd Koninkrijk, de Canarische Eilanden en de Baltische staten, via Rusland en de Kaukasus, Kazachstan, Turkije, Irak, Iran, het Midden-Oosten, door Noord-, West- en Oost-Afrika, het Indiase subcontinent, Mongolië, China, Zuid-Korea en Japan. De vogels die broeden in de meest noordelijke gebieden van het verspreidingsgebied trekken in de late herfst naar het zuiden.

Tjiftjaf tijdens de vlucht

Borden en spotting tips

Tijdens de migratie wordt het vaak gevonden in struiken en gebieden met laaggelegen vegetatie in de buurt van water en bij vroege terugkeer naar zijn broedgebieden is de gewone tjiftjaf een productieve zanger en een van de vroegste soorten die aan het begin van de lente aankomt. Met een gemiddeld gewicht van slechts zeven gram is de tjiftjaf een kleine compacte vogel die te herkennen is aan zijn kenmerkende en vaak herhaalde zang. Zorgvuldige observatie is vereist om het te onderscheiden van medezangers zoals de Willow Warbler of Wood Warbler. De gewone tjiftjaf heeft een unieke neerwaartse dobberende beweging van zijn staart die een verder hulpmiddel is bij de identificatie. Tijdens de zomer is het vaker te vinden in bossen en parken en af en toe tuinen met hogere bomen.

Fokkerij

Gewone tjiftjaffen paren aan het begin van elk broedseizoen dat over het algemeen duurt tussen april en augustus. Elk broedseizoen wordt een andere partner gekozen. Het broedgebied omvat voornamelijk Europa en Rusland. Het volwassen mannetje zal tot drie weken voorafgaand aan het vrouwtje op de broedplaatsen aankomen en een territorium kiezen dat het fel zal beschermen tegen alle andere vogels. Zodra een partner is gekozen, zal het vrouwtje alleen een klein koepelvormig nest bouwen van grassen dat vaak is bekleed met andere zachte vegetatie en veren. Het nest is laag gebouwd in dichte vegetatie zoals struikgewas of braamstruiken. In de zuidelijke en centrale broedgebieden is het normaal dat het vrouwtje twee broedsels per seizoen produceert terwijl in de koeler noorden, met kortere zomers, wordt jaarlijks één broedsel geproduceerd. Elk broedsel zal bestaan uit tussen de 2 – 7 crèmekleurige eieren met donkere vlekken die gemiddeld dertien dagen door het vrouwtje worden bebroed. Het uitvliegen gebeurt ongeveer twee weken na het uitkomen en terwijl de jongen in het nest zijn, worden ze voornamelijk verzorgd en gevoed door het vrouwtje, waarbij het mannetje bijna helemaal geen deel neemt.

Tjiftjaf verzamelt materiaal om een nest te bouwen

Hoe lang leven Tjiftjaffen?

De gemiddelde levensverwachting voor een tjiftjaf is maximaal vijf jaar, hoewel er een aanzienlijk sterftecijfer is tijdens de eerste twaalf maanden na het uitkomen.